10 najistotniejszych rzeczy w I trymestrze

Dzień dobry!

Jeśli tu jesteś, to znaczy, że wykonałaś test ciążowy i jest on dodatni. 

Pierwsze tygodnie ciąży to okres niezwykle ważny dla przyszłej mamy i jej dziecka. Ciąża jest jeszcze bardzo mała, a na początku nie można zobaczyć jej nawet w usg. Jest to jednak czas, który zmienia wszystko. Czas wczesnej ciąży to bardzo ważny okres, bo choć nie można powiedzieć, że jakiś czas w ciąży jest ważniejszy niż inne, to pierwsze tygodnie decydują o dalszym jej prawidłowym przebiegu.

Poniżej znajdziesz 10 szczególnie ważnych zagadnień, czyli 10 najważniejszych rzeczy, które należy wykonać w pierwszym trymestrze. Warto się z nimi zapoznać, zwłaszcza gdy jeszcze nie byłaś u lekarza.

USTAL WIEK CIĄŻY

Jeśli miałaś regularny cykl a miesiączka pojawiała się co 28 dni, wiek ciąży najdokładniej będzie wyliczony w oparciu o datę pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Warto posłużyć się kalkulatorem (https://9miesiecy.online/#kalkulator). Pamiętaj,  że wiek ciąży jest podawany w pełnych zakończonych tygodniach ciąży liczonych właśnie od tej daty. Jeśli nie pamiętasz daty ostatniej miesiączki lub miałaś nieregularne cykle, lekarz w trakcie wizyty wykona usg i na jego podstawie określi wiek ciąży. Ustalając wiek ciąży, wyznacza się także spodziewany termin porodu. Oczywiście, jest on szacunkowy i z reguły porody odbywają się w zakresie +/- 2 tygodni od wyznaczonej daty.

WYBIERZ LEKARZA PROWADZĄCEGO

Lepiej wcześniej niż później pomyśleć o pierwszej wizycie u lekarza prowadzącego. Najlepiej, by taka wizyta odbyła się około 6-8 tygodnia ciąży, a na pewno powinna odbyć się przed 10 tygodniem ciąży. Przed 6 tygodniem warto iść w razie niepokojących objawów, chorób towarzyszących czy przyjmowania leków, ale bądź świadoma, że to często za wcześnie na potwierdzenie ciąży w USG. Powinnaś wybrać lekarza, do którego masz zaufanie. Jeśli takiego nie znasz, warto podpytać się koleżanek, może one polecą Ci właściwą osobę. To z nim przez najbliższe parę miesięcy będziesz widywać się regularnie i jemu powierzasz zdrowie swoje i dziecka. Opieka nad ciążą może być również sprawowana przez położną.

WYKONAJ BADANIA LABORATORYJNE

Na pierwszej wizycie lekarz zleci Ci pakiet badań laboratoryjnych, których zakres będzie zależał od wskazań. Badaniami, które są zalecane przez standard opieki okołoporodowej wszystkim ciężarnym są grupa krwi, morfologia, badanie ogólne moczu, TSH, badania w kierunku chorób zakaźnych (HCV, HIV, WR, różyczka, toksoplazmoza), glikemia na czczo.  Badania te najlepiej zrobić niezwłocznie po ich zleceniu. Szczególnie istotnym badaniem jest oznaczenie grupy krwi. Warto byś przez całą ciążę to badanie zawsze miała przy sobie razem z kartą ciąży. 

ZADBAJ O DIETĘ

 Dieta kobiety w ciąży powinna być urozmaicona, umiarkowana i uregulowana. Zalecenia żywieniowe dla kobiet ciężarnych zasadniczo nie odbiegają od ogólnych zaleceń zbilansowanej diety. Ze względu na ryzyko infekcji powinnaś unikać surowego mięsa, surowych owoców morza, niepasteryzowanych produktów mlecznych. W pierwszym trymestrze zaleca się suplementację: kwasem foliowym –  0,4mg; jodem – 200mg i witaminą D 1500-2000j. Wiele preparatów przeznaczonych dla ciężarnych zawiera właśnie takie ilości suplementów. (https://9miesiecy.online/dieta/)

UDAJ SIĘ DO SZPITALA, GDY…

Krwawienie z dróg rodnych lub(i) silny ból w podbrzuszu powinny sprawić, że zgłosisz się niezwłocznie do najbliższego szpitala. Sytuacja może być groźna dla Twojego zdrowia i życia. Ok. 1% ciąż może zagnieżdżać się poza jamą macicy. Taki stan nazywamy ciążą pozamaciczną. W przypadku zapłodnienia pozaustrojowego lub wywiadu przebycia takiej ciąży ryzyko rośnie do 5% ciąż. Ciąża pozamaciczna najczęściej lokalizuje się w jajowodzie. Może ona doprowadzić do pęknięcia jajowodu, krwawienia do jamy brzusznej co jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia.

WYKONAJ CYTOLOGIĘ

Cytologia, czyli powszechne określenie rozmazu z szyjki macicy i jego oceny pod mikroskopem, jest przesiewowym badaniem w kierunku raka szyjki macicy. Każda pacjentka w ciąży powinna mieć wykonane to badanie. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy zostało wykonane ono do 6 miesięcy przed ciążą i wynik był prawidłowy. Badanie to jest bezpieczne dla ciąży, choć czasem może pojawić się po nim niegroźne plamienie. Badanie to wykonuje lekarz podczas pierwszej lub kolejnej wizyty. Przed badaniem nie należy przez 2 dni współżyć, stosować irygacji pochwy ani leków dopochwowych.

WYKONAJ BADANIA W KIERUNKU CHORÓB GENETYCZNYCH

Pomiędzy 11+0, a 13+6 tygodniem ciąży będziesz mieć wykonane badanie przesiewowe w kierunku trzech chorób genetycznych płodu – zespołów Downa, Edwards’a i Patau’a. Badanie powinien wykonywać lekarz posiadający certyfikat FMF, co gwarantuje odpowiednią jakość badania i pozwala na wyliczenie ryzyka wystąpienia wady i jego interpretację. Na badanie warto zapisać się wcześniej, bo w Polsce jest ok. 840 lekarzy, którzy mają uprawnienia, by je wykonywać. Listę lekarzy wraz z wyszukiwarką wg miast, znajdziesz na stronie www.9miesiecy.online. Na stronie znajdziesz również szczegółowe informacje dotyczące możliwości i ograniczeń tego badania.

ZADBAJ O DOBRY STAN ZDROWIA

Od chwili poczęcia nie odpowiadasz wyłącznie za siebie, ale również za człowieka, który rozwija się w Tobie. Dlatego ciąża jest okresem, kiedy szczególnie warto zwrócić uwagę na zdrowy tryb życia. Na początek ważne jest odstawienie używek. Większość lekarzy zaleca całkowite powstrzymywanie się od spożycia alkoholu. Jeśli palisz, używasz narkotyków i nie jesteś w stanie się powstrzymać, powinnaś niezwłocznie zasięgnąć rady specjalisty. Pierwszy trymestr to okres tworzenia się narządów, dlatego działanie toksycznych substancji w tym czasie związane jest z najpoważniejszymi konsekwencjami. Aktywność fizyczna nie jest przeciwwskazana w ciąży, co więcej jest ona rekomendowana. Nie każdy rodzaj aktywności jest zalecany, należy unikać sportów, w których może dojść do urazu. Sama aktywność powinna być o umiarkowanej lub małej intensywności. (https://9miesiecy.online/aktywnosc)

POZNAJ SWOJE PRAWA I STANDARD OPIEKI OKOŁOPORODOWEJ

Nie każdy o tym wie, ale w Polsce obowiązuje prawo, które określa zakres opieki medycznej nad kobietą będącą w ciąży. To Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Dokument napisany językiem prawniczo-medycznym, gwarantujący minimalny standard opieki w trakcie ciąży, porodu i połogu. I choć nie wszystko dla Ciebie musi być zrozumiałe, warto byś się zapoznała z tym dokumentem i wiedziała jakie prawa Ci przysługują i co należy do obowiązków Twojego lekarza, położnej, szpitala i jakie badania powinnaś mieć wykonane.

DZIEL SIĘ RADOŚCIĄ

To dopiero początek ciąży. I trymestr to okres kiedy istnieje największe ryzyko niepowodzenia ciąży i poronienia. Dlatego warto jeszcze zachować informację o Twojej ciąży dla siebie i najbliższego otoczenia. Im starsza ciąża, tym ryzyko niepowodzenia mniejsze. Po 13 tygodniu ciąży, po badaniu usg, ryzyko niekorzystnego przebiegu ciąży zdecydowanie spada, warto poczekać do tego momentu z ogłoszeniem światu radosnej nowiny.

To tyle od nas w kwestii najważniejszych do wykonania rzeczy na start. Zachęcam cię również do pobrania naszej bezpłatnej aplikacji ze strony https://9miesiecy.online/ oraz nabycia segregatora PREGNABOOK, który opracowaliśmy właśnie dla Ciebie. Pomoże Ci on wszystko uporządkować, byś poczuła się bezpieczniej i pewniej w tym pierwszym okresie.
dr Grzegorz Napiórkowski
dr Anna Calik-Ksepka